RIGLYNE TER VERBETERING VAN KONSENTRASIETEGNIEKE VAN LAERSKOOLSPORTBEOEFENAARS

INHOUDSOPGAWE

HOOFSTUK 1 ORIËNTERING TOT DIE STUDIE

1. INLEIDING………………………………………………………………………………………………… 1
   1. BEWUSWORDING EN ANALISE VAN DIE PROBLEEM…………………………. 2

Figuur 1.1: Redes waarom laerskoolafrigters nie van konsentrasietegnieke gebruik maak nie……………………………………………………………………………………………. 4

Figuur 1.2: Navorser se motivering tot die ondersoek………………………………. 5

1. AFBAKENING VAN DIE PROBLEEM………………………………………………………. 5
   1. FORMULERING VAN DIE PROBLEEM……………………………………………………. 6
   1. DOELWITTE……………………………………………………………………………………………… 7
   1. METODES VAN ONDERSOEK………………………………………………………………… 7

Figuur 1.3: Teoretiese ondersoek…………………………………………………………….. 7

Figuur 1.4: Empiriese ondersoek……………………………………………………………… 8

• VERDERE VERLOOP VAN DIE STUDIE…………………………………………………. 8
  • BEGRIPSVERKLARINGE…………………………………………………………………………. 9

HOOFSTUK 2 LITERATUURSTUDIE VAN KONSENTRASIE EN

KONSENTRASIETEGNIEKE

• DEFINIËRING VAN DIE FENOMEEN KONSENTRASIE…………………………. 11
  • Beginsels van konsentrasie……………………………………………………………………… 13

Figuur 2.1: Konsentrasie beginsels………………………………………………………….. 14

• OMSKRYWING VAN DIE FENOMEEN KONSENTRASIE UIT ʼn

SPORTSIELKUNDE PERSPEKTIEF………………………………………………………… 14

Figuur 2.2: Moran se aandagsisteem……………………………………………………….. 15

Figuur 2.3: Die boublokke van effektiewe konsentrasie…………………………… 18

• DIE BOUBLOKKE VAN EFFEKTIEWE KONSENTRASIE……………………….. 18
  • Besluit……………………………………………………………………………………………………….. 19
  • Fokus………………………………………………………………………………………………………… 19
  • Aksie en denke sinoniem…………………………………………………………………………. 19
  • Her – fokus……………………………………………………………………………………………….. 20
  • Eksterne fokus………………………………………………………………………………………….. 20
  • BEGINSELS VAN KONSENTRASIETEGNIEKE………………………………………. 20

Figuur 2.4: Beginsels van konsentrasietegnieke……………………………………… 23

• TEKENS WAT DAAROP DUI DAT DIE LAERSKOOLATLEET KONSENTRASIEPROBLEME ERVAAR………………………………………………….. 22
  • VERSKILLENDE SOORTE FOKUS…………………………………………………………. 23
    • Breë eksterne fokus………………………………………………………………………………….. 23
    • Breë interne fokus…………………………………………………………………………………….. 23
    • Smal eksterne fokus…………………………………………………………………………………. 23
    • Smal interne fokus……………………………………………………………………………………. 24

Figuur 2.5: Verskuiwing van fokus gedurende ʼn Rugbywedstryd……………. 24

• DIMENSIES VAN KONSENTRASIE…………………………………………………………. 25
  • Die wydte van konsentrasie……………………………………………………………………… 25
  • Rigting van konsentrasie………………………………………………………………………….. 25
  • Buigsaamheid van konsentrasie………………………………………………………………. 25
  • VERSKILLENDE KATEGORIEË VAN KONSENTRASIE…………………………. 26
    • Bewustelike prosessering…………………………………………………………………………. 26
    • Outomatiese prosessering………………………………………………………………………… 26
  • VERSKILLENDE SOORTE KONSENTRASIE………………………………………….. 26
    • Selektiewe konsentrasie…………………………………………………………………………… 26
    • Verdeelde konsentrasie……………………………………………………………………………. 27
    • Wakkerheid……………………………………………………………………………………………….. 27
    • Volhoubare konsentrasie………………………………………………………………………….. 28
    • Kort ontploffings van konsentrasie…………………………………………………………… 28
    • Intense konsentrasie………………………………………………………………………………… 28
    • Onbewustelike konsentrasie…………………………………………………………………….. 29
    • Her – fokus……………………………………………………………………………………………….. 29
    • Optimale gefokusde konsentrasie…………………………………………………………….. 29
  • AFLEIERS BEÏNVLOED DIE EFFEKTIWITEIT VAN KONSENTRASIETEGNIEKE NEGATIEF…………………………………………………………………………………………………. 33
    • Interne afleiers………………………………………………………………………………………….. 34

Figuur 2.7: Interne komponente wat die konsentrasievermoë van atlete

Kan beïnvloed…………………………………………………………………………………………… 35

1. Aandag kapasiteit……………………………………………………………………………………… 35
   1. Strukturele inmenging………………………………………………………………………………. 36
   1. Sentrale kapasiteit beperkings………………………………………………………………….. 37
   1. Stres as konsentrasie afleier…………………………………………………………………….. 37

Figuur 2.8: Die werking van stres……………………………………………………………… 39

• Eksterne afleiers……………………………………………………………………………………….. 40
  • GEVOLGE VAN SWAK KONSENTRASIE…………………………………………………………. 41
  • PSIGOLOGIESE VAARDIGHEDE WAT KONSENTRASIETEGNIEKE POSITIEF KAN BEÏNVLOED……………………………………………………………………………………………… 43

Figuur 2.9: Psigologiese eienskappe van top atlete…………………………………. 44

HOOFSTUK 3

TEGNIEKE OM DIE KONSENTRASIEVERMOË VAN DIE LAERSKOOLATLEET TE VERBETER.

1. INLEIDING………………………………………………………………………………………………… 45
   1. VERSKILLENDE SOORTE KONSENTRASIETEGNIEKE……………………….. 46

Figuur 3.1: Konsentrasietegnieke vir die laerskoolsportbeoefenaar…………. 46

• Die gebruik van visualisering as konsentrasietegniek……………………………… 47
  • Aandagbeheer as konsentrasietegniek……………………………………………………. 48
  • Die gebruik van doelwitstelling as konsentrasietegniek…………………………… 49
  • Die gebruik van motivering as konsentrasietegniek…………………………………. 51
  • Die opbou van selfvertroue as konsentrasietegniek…………………………………. 52
  • Kognitiewe – geestelike taaiheid as konsentrasietegniek………………………… 54
  • Fokus op die “hier en die nou” as konsentrasietegniek……………………………. 55
  • Die gebruik van roetines as konsentrasietegniek…………………………………….. 55
  • Die gebruik van selfspraak as konsentrasietegniek…………………………………. 58
  • Die gebruik van simulasie oefening as konsentrasietegnieke…………………. 60
  • Reaksiebeheer as konsentrasietegniek……………………………………………………. 61
  • Her-etikettering as konsentrasietegnieke………………………………………………….. 61
  • Uitgebreide bewuswording as konsentrasietegniek…………………………………. 62
  • Self monitering as konsentrasietegniek……………………………………………………. 62
  • Ingesteldheid as konsentrasietegniek………………………………………………………. 63
  • Sistematiese desensitasie as konsentrasietegniek…………………………………… 64
  • Progressiewe spierontspanning as konsentrasietegniek…………………………. 65
  • Sentrering as konsentrasietegniek…………………………………………………………… 64
  • Inoefening van die prestasie zone as konsentrasietegniek……………………… 66

Figuur 3.2: Bemeestering van die prestasie zone vaardigheid…………………. 66

HOOFSTUK 4

BESKRYWING VAN DIE EMPIRIESE STUDIE

1. INLEIDING………………………………………………………………………………………………… 68
   1. DOELSTELLINGS VAN DIE EMPIRIESE STUDIE…………………………………………….. 68
   1. HIPOTESES……………………………………………………………………………………………… 69
   1. DIE NAVORSINGSPROBLEEM……………………………………………………………….. 69
   1. DIE NAVORSINGSBENADERING…………………………………………………………… 69
      1. Kwantitatiewe navorsing…………………………………………………………………………… 70
      1. Kwalitatiewe navorsing…………………………………………………………………………….. 70
   1. DIE NAVORSINGSONTWERP…………………………………………………………………. 70
   1. SELEKTERING VAN DIE DEELNEMERS…………………………………………………………. 71
      1. Populasie en steekproef…………………………………………………………………………… 72

Tabel 4.1: Ewekansige steekproef……………………………………………………………. 73

• DIE NAVORSINGSPROSES……………………………………………………………………. 73
  • Beplanning en rekordhouding………………………………………………………………….. 73
  • DATAVERSAMELING………………………………………………………………………………. 74
    • Die vraelys as navorsingsinstrument………………………………………………………… 74
    • Voordele van vraelyste……………………………………………………………………………… 74
    • Nadele van vraelyste………………………………………………………………………………… 75
    • Verspreiding van die vraelyste………………………………………………………………….. 75
    • Samestelling van die vraelyste………………………………………………………………….. 76
    • Die afneem van die vraelyste……………………………………………………………………. 77
  • DATA – ANALISE……………………………………………………………………………………… 78
  • DIE GELDIGHEID VAN DIE NAVORSING………………………………………………………… 78
    • Interne geldigheid…………………………………………………………………………………….. 78
    • Eksterne geldigheid………………………………………………………………………………….. 79
  • DIE BETROUBAARHEID VAN DIE NAVORSING…………………………………………….. 79
  • ETIESE ASPEKTE……………………………………………………………………………………. 80
    • Ingeligte deelnemers………………………………………………………………………………… 80
    • Deelnemers se privaatheid……………………………………………………………………….. 80
    • Voorkoming van benadeling en pyniging…………………………………………………. 80
    • Die publisering van bevindings………………………………………………………………… 80
  • SAMEVATTING…………………………………………………………………………………………. 81

HOOFSTUK 5

DIE EMPIRIESE ONDERSOEK

1. INLEIDING………………………………………………………………………………………………… 82
   1. DIE PROEFPERSONE…………………………………………………………………………….. 82

Tabel 5.1: Aantal atlete volgens graad en geslag…………………………………….. 82

Tabel 5.2: Atlete volgens geslag en sportsoort…………………………………………. 82

• DIE VERWERKING EN BESPREKING VAN DIE RESULTATE………………. 83
  • Die gebruik van konsentrasietegnieke deur die proefpersone…………………. 84

Tabel 5.3: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur die proefpersone… 84

• Konsentrasietegnieke deur manlike laerskoolatlete…………………………………. 85

Tabel 5.4: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur manlike laerskool Atlete        86

• Konsentrasietegnieke deur vroulike laerskoolatlete…………………………………. 86

Tabel 5.5: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur vroulike Laerskoolatlete        87

• Konsentrasietegnieke deur laerskool hokkiespeelsters gebruik……………….. 88

Tabel 5.6: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur die laerskool Hokkiespeelsters………………………………………………………………………………………………………………….. 88

• Konsentrasietegnieke wat deur laerskool rugbyspelers gebruik word………. 89

Tabel 5.7: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur die laerskool rugbyspeler      89

• Konsentrasietegnieke deur laerskool netbalspeelsters gebruik……………….. 90

Tabel 5.8: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur laerskool netbalspeelsters    92

• Konsentrasietegnieke deur laerskool krieketspelers gebruik……………………. 92

Tabel 5.9: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur laerskool krieketspelers         92

• Die gebruik van konsentrasietegnieke deur laerskool veld en baal atlete… 93

Tabel 5.10: Die gebruik van konsentrasietegnieke deur laerskool veld

en baan atlete…………………………………………………………………………………………… 93

• SAMEVATTING VAN DIE EMPIRIESE STUDIE……………………………………….. 94
  • GEVOLGTREKKING…………………………………………………………………………………. 95

HOOFSTUK 6

RIGLYNE AAN DIE AFRIGTER EN ATLEET, OM HULLE TOE TE RUS MET DIE NODIGE KENNIS OM KONSENTRASIETEGNIEKE DEEL TE MAAK VAN HUL AFRIGTINGSPROGRAM

• FAKTORE OM TE OORWEEG, WANNEER KONSENTRASIETEGNIEKE VIR DIE  LAERSKOOLATLEET ONTWERP WORD……………………………………………….. 97
  • RIGLYNE AAN AFRIGTERS, OM ATLETE SE KONSENTRASIEVERMOË TE VERBETER………………………………………………………………………………………………………………….. 98
    • Newsham en Murphy se riglyne aan afrigters…………………………………………… 98
    • Simons se riglyne aan afrigters………………………………………………………………… 99
    • Maynard en Crisfield se riglyne aan afrigters……………………………………………. 99
  • DIE BEMEESTERING VAN KONSENTRASIETEGNIEKE……………………… 100
    • Fase 1 – Opvoeding………………………………………………………………………………… 101
    • Fase 2 – Verwerwing……………………………………………………………………………….. 102
    • Fase 3 – Implementering…………………………………………………………………………. 103
    • Fase 4 – Bemeestering……………………………………………………………………………. 104
  • SPESIFIEKE RIGLYNE VIR ELK VAN DIE KONSENTRASIETEGNIEKE 105
    • Riglyne aan die atleet en afrigter om visualisering suksesvol as ʼn

konsentrasietegniek te gebruik……………………………………………………………….. 105

• Riglyne wat die atleet en afrigter kan volg om aandagbeheer te gebruik

as ʼn tegniek om die atleet se konsentrasievermoë te verbeter…………………. 105

• Riglyne wat die atleet en afrigter in gedagte moet hou wanneer hulle doelwitte beplan…………………………………………………………………………………………………………………. 106
  • Riglyne aan die atleet en afrigter om motivering te gebruik as Konsentrasietegnieke…………………………………………………………………………………………………………………. 107
  • Die volgende riglyne kan die afrigter help om positiewe verwagtings

van sy atlete te skep………………………………………………………………………………… 108

• Riglyne om verdwaalde fokus te vermy……………………………………………………. 108
  • Riglyne vir die kweek van Mental Toughness…………………………………………. 108
  • Riglyne aan die atleet om sy fokus te hou op die “ hier en die nou “……….. 109
  • Riglyne wat die afrigter en atleet kan volg wanneer roetines as ʼn

konsentrasietegniek gebruik word…………………………………………………………… 110

• Riglyne vir die atleet en afrigter om selfspraak effektief te gebruik om die atleet se konsentrasievermoë te versterk……………………………………………………………….. 111
  • Riglyne aan die afrigter en atleet om simulasie te gebruik as ʼn tegniek

om die atleet se konsentrasievermoë te verbeter……………………………………… 111

Tabel 6.1: Voorbeelde van simulasie oefeninge…………………………………….. 112

• Riglyne wat die afrigter en atleet kan volg om reaksiebeheer as ʼn

konsentrasietegniek te gebruik……………………………………………………………….. 113

• Riglyne wat die afrigter en atleet kan gebruik om her – etikettering

te gebruik as ʼn konsentrasietegniek………………………………………………………… 113

• Riglyne wat die atleet en afrigter kan volg om uitgebreide bewuswording

as konsentrasietegniek te gebruik…………………………………………………………… 113

• Riglyne wat die afrigter en atleet kan volg om self monitering suksesvol

as ʼn konsentrasietegniek te gebruik………………………………………………………… 114

• Riglyne aan die afrigter om ʼn positiewe ingesteldheid te koester gedurende afrigting en kompetisies……………………………………………………………………………………………… 114
  • Riglyne wat die afrigter en atleet kan gebruik om desensitasie as ʼn

konsentrasietegniek te gebruik……………………………………………………………….. 115

• Riglyne wat gevolg kan word om progressiewe spierontspanning as ʼn

tegniek te gebruik om konsentrasie te fokus……………………………………………. 115

• Riglyne om sentrering as konsentrasietegniek te gebruik……………………….. 116
  • Riglyne aan die atleet en afrigter om die atleet te help om die staat

van optimale prestasie so gereeld as moontlik te bereik………………………….. 116

HOOFSTUK 7

SAMEVATTING, GEVOLGTREKKINGS, AANBEVELINGS EN BYDRAE

1. INLEIDING……………………………………………………………………………………………….. 119
   1. BEVINDINGE UIT DIE LITERATUURSTUDIE…………………………………………………… 119
   1. SAMEVATTING VAN BEVINDINGE UIT DIE EMPIRIESE ONDERSOEK .121
   1. SAMEVATTING VAN DIE RIGLYNE WAT SAAMGESTEL IS VIR DIE LAERSKOOLAFRIGTER…………………………………………………………………………. 123
   1. AANBEVELINGS…………………………………………………………………………………….. 125
      1. Aanbevelings vir die laerskoolafrigter……………………………………………………… 125
      1. Aanbevelings vir verdere navorsing………………………………………………………… 126
   1. BYDRAE VAN DIE STUDIE…………………………………………………………………….. 127
   1. TEKORTKOMINGE VAN DIE STUDIE…………………………………………………….. 128
   1. SLOTWOORD………………………………………………………………………………………….. 129

BRONNELYS…………………………………………………………………………………………………….. 130

ADDENDUMS……………………………………………………………………………………………………. 134

VRAELYS…………………………………………………………………………………………………………… 134

TOESTEMMINGSBRIEF: OUERS……………………………………………………………………… 137

TOESTEMMINGSBRIEF: LEERDERS………………………………………………………………. 138

DOWNLOAD PROJECT